
Na Surviving R. Kelly, een docuserie over misbruik door de befaamde R&B-zanger die inmiddels twee seizoenen telt, is er nu Surviving Jeffrey Epstein (197 min.), een aanklacht in vier bedrijven tegen de Amerikaanse multimiljonair met een voorkeur voor steeds weer nieuwe en véél te jonge modellen. De man zou er een soepel draaiende machinerie op na hebben gehouden, met meisjes die eerst werden misbruikt en daarna tegen vindersloon ander vers vlees moesten leveren. Waarop Epstein dan weer zijn lusten kon botvieren. En niet alleen hij, natuurlijk. Een hele coterie van bekende kennissen, waarbij altijd weer de naam van de Britse prins Andrew valt, zou hebben meegeprofiteerd.
Jeffrey Epstein, die op 10 augustus 2019 stierf in een gevangeniscel (zelfdoding, of toch moord?), hoeft zich niet meer te verantwoorden en kan zichzelf ook niet meer verdedigen. In tegenstelling tot R. Kelly die al enige tijd een vuile oorlog voert tegen zijn beschuldigers. In deze nieuwe Epstein-serie, na Jeffrey Epstein: Filthy Rich (Netflix), wordt ook slechts beperkt een poging ondernomen om zijn kant van het verhaal over het voetlicht te brengen. Topadvocaat Alan Dershowitz, die ooit frontaal de aanval opende op Epsteins slachtoffers en zelf ook wordt beschuldigt van seksueel wangedrag, sputtert hier en daar wat tegen. Dat is het.
De ellende kon zich jarenlang volgens vertrouwd #metoo-patroon voltrekken. Het begon vaak met een massage (net als bij Harvey Weinstein, aan de schandpaal genageld in de documentaire Untouchable), ontwikkelde zich al snel tot opgedrongen seks en eindigde vervolgens in de gigantische doofpot, waarin ook talloze andere misbruikschandalen (Bill Cosby, Russell Simmons en Kevin Spacey bijvoorbeeld) jarenlang zijn verdwenen.
De navrante details blijven verbazen. Huisvriend Christopher Mason kreeg van Epsteins vriendin en facilitator Ghislaine Maxwell, een Britse socialite, bijvoorbeeld het verzoek om een lied te schrijven voor zijn veertigste verjaardag. Mason werd geacht om er specifieke details, zoals bijvoorbeeld ’24-hour erections’ en ‘school girl crushes’, in te verwerken, vertelt hij. De wrange aubade begint zo: ‘Poor Jeffrey Epstein is forty years of age / Life must be tough: his hair is already so grey / He sure looks older but it’s clear from his smile / The older he gets the more juvenile’. En dat was dan alleen het eerste couplet.
Het is duidelijk: iedereen in zijn directe omgeving, waarin bijvoorbeeld ook Donald Trump en Bill Clinton zich ophielden, wist er min of meer van en liet het gebeuren. En dat betekende niets minder dan een vrijbrief voor dit seksuele roofdier. Als je geen enkel moreel kompas hebt – zoals Epstein, volgens zijn voormalige leidinggevende bij de zakenbank Bear Stearns, over zichzelf beweerde – is er immers niets dat je belet om anderen genadeloos te exploiteren. En als het feestje bijna afgelopen is, knijp je er gewoon stiekem tussenuit.
Dan rest alleen nog een verklaring. Want zo’n mens word je toch niet zomaar? Die psychologische duiding blijft ook in Surviving Epstein achterwege. Omdat die wellicht niet (meer) is te geven. Deze serie van Ricki Stern en Anne Sundberg is, behalve een vernietigende analyse van het systeem met medeplichtigen en ronselaars dat Epstein rond zichzelf had opgetrokken, dan ook vooral een diepgaand portret geworden van zijn slachtoffers: beschadigde jonge meisjes, kwetsbaar genoeg om nogmaals beschadigd te worden, die inmiddels zijn uitgegroeid tot beschadigde volwassen vrouwen.
Surviving Jeffrey Epstein is getuige hun gedetailleerde getuigenissen, die op den duur helaas een enigszins afstompend effect hebben, bepaald geen sinecure. In die beerput, waarin veel jonge meisjes kopje onder dreigden te gaan, is nu echter wel voldoende gedregd – en niet eerder zo grondig en compleet als in deze krachtige miniserie. De enige die de zaak nu nog verder kan brengen lijkt Epsteins handlanger Ghislaine Maxwell, die in juli 2020 werd gearresteerd en vooralsnog zwijgt als het graf. Dat kan niet zo blijven, zou je zeggen.
Ook al wenst de voormalige Amerikaanse president haar het allerbeste.