Het hele café stroomt vol met Karbaatjes. Sommigen kennen elkaar al. Anderen ontmoeten elkaar voor het eerst. In de ander zien ze zichzelf. Of juist niet. Alle aanwezigen stammen af van één en dezelfde man: de beruchte Nederlandse fertiliteitsarts Jan Karbaat (1927-2017). Hij gebruikte stiekem zijn eigen sperma om onvruchtbare vrouwen te ‘helpen’. Dit zou geresulteerd kunnen hebben in maar liefst honderden kinderen. Precieze aantallen ontbreken.
In 2018 studeerde Miriam Guttmann af aan de Filmacademie met de gestileerde korte documentaire Het Zaad Van Karbaat, waarin ze vrouwen en kinderen van de omstreden dokter aan het woord liet. Deze film blijkt niet meer dan een vingeroefening voor de groots opgezette driedelige serie Het Zaad Van Karbaat (134 min.), die begin dit jaar in première is gegaan op het prestigieuze Amerikaanse Sundance Film Festival onder de noemer Seeds Of Deceit.
Over een soortgelijke kwestie, de sperma-strapatsen van arts Quincy Fortier uit Las Vegas, is onlangs ook een Amerikaanse documentaire uitgebracht: Baby God. Deze ambitieuze Nederlandse productie bestrijkt echter een breder terrein en reikt ook dieper. Aflevering 1 concentreert zich op Karbaats ‘wensmoeders’, in de tweede aflevering staan de zogenaamde ‘Karbastards’ centraal en de laatste aflevering verbreedt de kwestie naar de trouwste donoren van de wonderdokter, twee mannen die ook meewerken aan deze documentaire, en de kinderen die zij weer op de wereld hebben gezet.
Zo ontstaat een verbazingwekkend verhaal over een arts die op eigen houtje, voor een deel wellicht onbewust en onbedoeld, een immoreel sociaal experiment rond erfelijkheid opzet, waarmee de aloude nature-nurture discussie nieuw leven kan worden ingeblazen. De omvang van wat hij in gang zette is bovendien nog altijd nauwelijks te overzien. Uit alle hoeken en gaten kunnen nieuwe Karbaatjes tevoorschijn komen. Ze worden dan onderdeel van een lukraak samengestelde familie, die bijna letterlijk voor het oog van de camera tot stand komt.
Dat is een ronduit fascinerend schouwspel, waarbij mensen die zich soms altijd wat onthecht hebben gevoeld in een willekeurig café ineens een bloedverwant kunnen ontmoeten. Guttmann vervat hun ervaringen in een smeuïge en zinnenprikkelend verbeelde vertelling en probeert daarin ook vat te krijgen op de man zelf, die in zijn reguliere leven ook nog eens negen kinderen, onder wie een zoon uit een buitenechtelijke relatie, op de wereld zette. Was hij nou een gewetenloze dokter, een oversekste ladiesman of toch eerder een rommelende idealist?
En dan dient ook de eerste Karbaat-afstammeling uit het buitenland zich aan…
Het Zaad Van Karbaat is hier te bekijken.
De DocUpdate 
Hij was een oversekste ladiesman in mijn ogen. Ik was patiënt voor meer dan een jaar in de 80er jaren. De dingen die me zijn overkomen en hoe ik me voelde durfde ik niemand te vertellen want iedereen veroordeelde dat ik een BOM moeder wilde worden. Het is nooit gelukt. De opmerkingen en de betastingen, ongepaste muziek tijdens behandeling, allemaal gebeurd. Ik heb gevraagd toen nooit meer door hem geïnsemineerd te hoeven worden. Dat gebeurde dan een paar maanden. Ik ben gestopt omdat ik mij niet veilig voelde. Ik was begin 20 en heb een vermogen besteed aan die man. Waarvoor, voor water of zijn eigen sperma? En misbruikt te worden? Gruwelijk als ik er nu aan denk. Ik dacht dat het aan mij lag. Dit nu te lezen brengt alles weer terug.
LikeLike
Bedankt voor je reactie. Ik kan me voorstellen dat het lastig en pijnlijk is dat al die herinneringen weer bovenkomen. Ik hoop (en denk) dat de serie Het Zaad Van Karbaat je gevoelens en ervaringen recht doet. Sterkte, Helmut
LikeLike
Ik reageer nu ook eens op de reacties van het zaad van Karbaat.
Ik heb in 1976 een zoon gekregen ook via kid in het Zuiderziekenhuis.
Ik en mijn inmiddels overleden man waren dolgelukkig met hem.
Toen onze zoon twaalf jaar was hebben wij het hem verteld dat hij verwekt is via kid.
Hij vond dat geen enkel probleem
Twee jaar geleden heeft hij zich aangemeld bij het Fiom, op aandringen van zijn vriendin,
Hij kreeg na een half jaar het bericht, dat hij voor 99,99 een nazaat van Karbaat was.
Hij heeft het volledig geaccepteerd en vindt het geen enkel probleem. Hij heeft een goed stel hersens, is chemicus en heeft goede baan en is zeer gelukkig.
Hij zegt altijd, ik ben blij dat ik op deze aarde ben en uit liefde geboren.
Hij wil zelf geen contact met de “anderen” van Karbaat.
Dit is ook eens een positief verhaal.
LikeLike