Demons & Saviors

Disney+

Deze Amerikaanse true crime-serie begint zowaar in Rotterdam. Bij de Nederlandse fotograaf Jan Banning, de auteur van het boek The Verdict: The Christina Boyer Case. In een vrouwengevangenis, Pulaski State Prison in de Amerikaanse staat Georgia, maakte hij een serie portretten van gedetineerden. Onder hen bevond zich een vrouw die haar driejarige dochtertje had gedood. ‘Of ze nu schuldig of onschuldig was, ik wilde in haar hoofd proberen te komen.’

Intussen kijkt die vrouw, geportretteerd door Banning, de kijker al aan. Christina Boyer alias Tina Resch. Is dit nu een monster? Een psychisch gestoorde vrouw? Of toch het slachtoffer van demonen of haar eigen paranormale gaven? Op veertienjarige leeftijd werd zij, inmiddels opgenomen door het pleeggezin Resch, in de jaren tachtig het middelpunt van een flinke mediahype toen er in haar omgeving spontaan voorwerpen begonnen te bewegen en lepeltjes werden verbogen: The Columbus Poltergeist Case.

De parapsycholoog William G. Roll had zich toen al over ‘Tina’ ontfermd. Hij begon haar te observeren en bestuderen en schreef er uiteindelijk ook een boek over: Unleashed: Of Poltergeists And Murder: The Curious Case Of Tina Resch. Het was de zaak van zijn leven. Uiteindelijk moest de fameuze oud-goochelaar James Randi (An Honest Liar) die eerder de lepeltjesbuiger Uri Geller had ontmaskerd, er aan te pas komen om het raadsel rond de bezeten tiener, kind van een verslaafde prostituee en haar pooier, op te lossen. 

Filmmaker Alex Waterfield zoekt met dit verhaal in Demons & Saviors (133 min.) in eerste instantie hetzelfde terrein op als de magnifieke miniserie The Enfield Poltergeist (2023) – al is z’n productie, met nogal vet aangezette reconstructiescènes, beslist minder origineel, subtiel en gelaagd. Zeker als de nadruk komt te liggen op het overlijden van Christina’s dochtertje Amber, dat door de politie direct wordt gekwalificeerd als kindermishandeling. En daarbij doet Boyer’s imago als ‘heks’ haar bepaald geen goed.

Deze serie heeft zich dan op traditioneel true crime-terrein begeven, De hoofdpersoon, al dan niet onschuldig, wordt voor een ernstig misdrijf berecht en begin jaren negentig tot een levenslange gevangenisstraf veroordeeld. En daar ontmoet ze bijna 25 jaar later de Nederlander Jan Banning. Hij brengt haar zaak onder de aandacht van een groep idealistische juristen die zich bezighouden met onterechte veroordelingen, de ‘saviors’ uit de titel van de serie. Is Christina Boyers’s toenmalige vriendje David Herrin niet een veel logischere verdachte?

Zo ontspint zich in de tweede helft van Demons & Saviors een strijd tussen Team Tina dat haar onschuld, en dus vrijlating, bepleit en de toenmalige aanklagers, die nog altijd haar oorspronkelijke veroordeling verdedigen. Waarbij Waterfield zich, gelukkig, niet zomaar aan de kant van de protagonist schaart en beide zijden recht probeert te doen.

The Curious Case Of Natalia Grace (Natalia Speaks)

HBO Max

The Curious Case Of Natalia Grace (261 min.) zoekt in 2023 de absolute ondergrens op van wat nog een docuserie mag worden genoemd. In deze ranzige kruising tussen een misdaadsoap en een realityserie wordt de onwaarschijnlijke geschiedenis opgelepeld van een Oekraïens adoptiekind met dwerggroei dat in een Amerikaans gezin terechtkomt. De Barnetts ontdekken al snel dat ze seksueel geperverteerd is. Het meisje begint bovendien een ernstige bedreiging voor de andere familieleden te vormen. Het lijkt alsof er een soort Duivel in Natalia huist. Ze wordt ook veel ouder ingeschat: uiteindelijk stelt een rechter zelfs officieel vast dat ze niet acht maar tweeëntwintig jaar oud is.

Deze lezing van een opeenstapeling van vreemde, gênante en onaangename gebeurtenissen komt met name van Natalia’s adoptievader Michael Barnett, één van de meest theatrale, onoprechte en ergens toch ook wel weer intrigerende true crime-personages van de afgelopen jaren. Vergelijkbaar met de blikvangers van absolute genreklassiekers, zoals John Mark Byers (de Paradise Lost-trilogie), Peter Madsen (Into The Deep: The Submarine Murder Case) en Robert Durst (The Jinx: The Life And Deaths Of Robert Durst, waarvan dit jaar overigens een nieuw seizoen verschijnt). Al benadert deze schmutzige serie, waarvan je je naderhand toch wat vies voelt, op geen enkele manier dat niveau.

En dat geldt ook voor het zesdelige tweede seizoen, dat qua overbodigheid is te vergelijken met de vervolgen op Making A Murderer en Tiger King, waarin datzelfde verhaal nog eens vanuit een ander perspectief wordt verteld. The Curious Case Of Natalia Grace: Natalia Speaks (264 min.) heeft behalve allerlei extra bronnen slechts één echte troef: Natalia zelf. En een ontmoeting met haar ‘vader’ Michael, die ook deze nieuwe gelegenheid om in de aandacht te staan – steeds nét iets anders geknipt, geschoren en gekleed – natuurlijk niet onbenut laat. Ook om Natalia’s adoptiemoeder Kristine, met wie hij een vechtscheiding achter de rug heeft, als échte kwade genius aan te wijzen.

Zij heeft besloten om niet mee te werken aan deze serie. Als gevolg daarvan kunnen lieden die haar niet goed gezind zijn, ondersteund door allerlei ‘deskundigen’, ooggetuigen en ordinaire aandachtstrekkers, Kristine Barnett natuurlijk wel ongehinderd met pek en veren overgieten. En als ook al die verhaallijntjes helemaal zijn afgewikkeld – compleet met de verplichte tijdsprongen, plompe plotwendingen, slinkse cliffhangers, veel te expliciete reconstructiescènes, een typische horrorsoundtrack en vooral heel veel herhalingen van zetten – zijn er nog pijnpunten te vinden in Natalia’s Oekraïense verleden en het leven bij haar nieuwe adoptieouders Antwon en Cynthia Mans.

The Curious Case Of Natalia Grace symboliseert in zekere zin de totale verwording van het true crime-genre, waarbij het ‘truth is stranger than fiction’-adagium een alibi lijkt te zijn geworden om traumatische gebeurtenissen en de bijbehorende mensen, die zich met een beetje geluk/pech al snel gaan gedragen als ‘larger than life’-personages, he-le-maal uit te melken. Totdat er een bizar verhaal ligt, dat kan dienen als bingevermaak voor brave burgers, die zich maar al te graag verlustigen aan curieuze gevallen zoals dat van Natalia Grace. En die krijgen, getuige de cliffhanger in de epiloog van dit tweede seizoen, terzijnertijd beslist nog een vervolg voorgeschoteld. Want zolang er een publiek voor is…

En jawel hoor: begin 2025 verscheen seizoen 3: The Final Chapter.

Fugitive: The Curious Case Of Carlos Ghosn

Netflix

Na een enerverend intro, waarin de kijker lekker is gemaakt met het smeuïge verhaal van een westerse topmanager die op 29 december 2019 met de staart tussen de benen – en verstopt in een instrumentenkist – Japan uit is gevlucht, wandelt een jonge vrouw het beeld in van Lucy Blakstads documentaire Fugitive: The Curious Case Of Carlos Ghosn (95 min.). Ze neemt plaats achter een bureau en voor de camera. Nadat zij de kijker in diverse talen welkom heeft geheten, stelt ze zich voor. ‘Oké, even voor de duidelijkheid: ik ben in werkelijkheid een actrice. Mijn script is gebaseerd op interviews met assistenten en pr-adviseurs van Ghosn met wie hij al jaren samenwerkt en die om verschillende redenen niet wilden meewerken aan de documentaire.’

Op gezette momenten zal deze actrice, Lyna Dubarry, in de navolgende anderhalf uur de herinneringen van collega’s, medewerkers, concurrenten, juristen, journalisten en Ghosns zus Nayla aan de voormalige CEO van Renault verbinden, inkaderen en verduidelijken. ‘s Mans carrière heeft een vlucht genomen als de Franse autofabrikant in 1999 een alliantie sluit met de Japanse concurrent Nissan. Carlos Ghosn, bijgenaamd ‘Le Cost Killer’, wordt dan gevraagd om de zaak in Japan vlot te trekken. Hij krijgt Nissan inderdaad weer aan de praat, maar dat gaat niet vanzelf: terwijl hijzelf een nationale bekendheid wordt – en de hoofdpersoon in zijn eigen mangastrips – mogen 21.000 medewerkers naar een andere baan uitzien.

Het levert Ghosn zelf ook een nieuwe betrekking op: hij wordt in 2005 benoemd tot CEO van Renault. Nissan blijft hij erbij doen. En daarna gaan, zoals wel vaker bij een leider die alleen nog gelijkgestemden of jaknikkers om zich heen verzamelt, alle remmen los: hij begint een exorbitant salaris op te strijken, gaat zich steeds meer gedragen als een zonnekoning en voert intussen de werkdruk ongenadig op. Daarmee duwt hij enkele medewerkers van Renault naar de rand van de afgrond. Een enkeling is zelfs zo wanhopig dat-ie een einde aan z’n leven maakt. ‘De pijn is wat afgenomen’, zegt de weduwe van één van hen in Fugitive. ‘Maar de woede niet.’

En dan moeten de beschuldigingen van corruptie, zelfverrijking en fraude, waarvoor Carlos Ghosn in een Japanse cel zal belanden, nog komen. De hoofdpersoon laat de mogelijkheid om zich daarvoor te verantwoorden in deze documentaire aan zich voorbij gaan. Via openbare verklaringen komt hij echter wel degelijk aan het woord in een solide film, die – behoudens de toevoeging van een gefingeerd personage – tamelijk conventioneel Ghosns carrière en werkwijze doorlicht en daarna gestaag toewerkt naar zijn miraculeuze ontsnapping uit het land dat hem ooit groot heeft gemaakt. Als de dief in de nacht waarvan hij zelf volhoudt dat hij die nooit is geweest.

Een jaar na Fugitive heeft Apple TV+ de vierdelige docuserie Wanted: The Escape Of Carlos Ghosn.