Helmut Boeijen dieren, natuur

De Bestuivers

Human

‘Als de honingbijen uitsterven gaat onze eettafel er heel anders uitzien’, stelt de Californische bijenhouder Keith Roberts. ‘Vergeet je amandelen, bessen en avocado’s maar. Veel mensen denken bij bijen: “oh, honing”. Maar ze weten niet belangrijk hoe bestuiving is.’

Roberts moet getuige De Bestuivers (13 min.) constant zijn uiterste best doen om zijn bijenkolonies -nee: bijenfamilies – in leven te houden. Nu, tijdens de pandemie natuurlijk. ‘Zie je, deze houden zich niet aan de regels’, zegt hij bijvoorbeeld grappend, met een overbevolkte honingraat in hand. ‘Ze houden zich niet aan de anderhalve meter-samenleving. We zullen hen een strenge mail sturen.’

Maar ook zonder het Coronavirus levert de imker een voortdurende strijd op leven en dood. Met de boeren in z’n directe omgeving bijvoorbeeld, waaraan hij zijn families verhuurt. Zij maken regelmatig, tegen de afspraken in, gebruik van pesticiden. Hij toont het resultaat daarvan aan de camera: op de palm van zijn hand liggen tientallen levenloze bijen, sommige met de tong naar buiten.

Of robot-bijen dan de oplossing zijn? Het antwoord laat zich raden in deze sfeervolle korte film van Eline Jongsma en Kell O’Neill. ‘Ik denk dat mensen door deze pandemie gaan nadenken over waar het voedsel vandaan komt’, meent Roberts. ‘En dan gaan ze begrijpen hoe belangrijk bijen zijn, als dit allemaal voorbij is.’

Helmut Boeijen misdaad, recht

De Villamoord

KRO-NCRV

Zaten Nevzat Altay en de acht andere verdachten van De Villamoord (131 min.) in 1998 jarenlang onschuldig vast? Dan zou het volgens rechtspsycholoog Peter van Koppen gaan om de grootste gerechtelijke dwaling in de recente Nederlandse geschiedenis. Bovendien zou de echte dader dan nog op vrije voeten zijn en wellicht ook een bedreiging kunnen vormen voor de vrouw die de schietpartij in Arnhem overleefde, waarbij haar tante Geke om het leven kwam.

In deze driedelige documentaire van Joost van Wijk wordt de zaak nog eens helemaal doorgelicht. Met de hoofdverdachte, diens advocaat, een ooggetuige, betrokken politiemannen, een familielid, enkele deskundigen én de verdachte, op basis van wiens getuigenverklaring alle anderen zijn veroordeeld. Een bekentenis die hij nu als vals betitelt. Afgelegd onder aanzienlijke druk. Fysiek bewijs voor betrokkenheid van de mannen is er verder niet – een constatering waarbij, sinds geruchtmakende justitiële dwalingen als de Schiedammer Parkmoord en de Puttense moordzaak, eigenlijk alle alarmbellen zouden moeten afgaan.

De aanpak van Van Wijk doet bijna Amerikaans aan, met een slimme en dwingende voice-over van Stefan Stasse, fraaie beelden en visualisaties van de plaats delict en ronduit chique muziek. Zo maakt hij, in de traditie van true crime-klassiekers als The Thin Blue Line, de Paradise Lost-trilogie en Making A Murderer, gehakt van het politieonderzoek, waarbij tunnelvisie de waarheidsvinding in de weg zou hebben gestaan. Beeldmateriaal van de politieverhoren maakt dat tastbaar: de verdachten worden op alle mogelijke manieren onder druk gezet om te bekennen en krijgen intussen tevens de benodigde daderkennis gevoerd. Met dramatische gevolgen, niet alleen voor de zaak zelf.

Daarna richt de krachtige miniserie zich op wat er dan wél kan zijn gebeurd in die Arnhemse villa, met nieuw (technisch) onderzoek en actuele verklaringen. Zo komt een ongemakkelijke alternatieve hypothese bovendrijven, die verder overigens niet in beton wordt gegoten. Dat is, als de zaak wordt heropend, aan politie en justitie. De Villamoord oogt intussen als een soort deluxe-aflevering van het fameuze televisieprogramma Peter R. de Vries Misdaadverslaggever. Zónder koene presentator en verplichte confrontatie voor de (verborgen) camera, maar mét journalistiek graafwerk en opmerkelijke bevindingen die de geruchtmakende strafzaak wel eens een beslissende draai zouden kunnen geven.

Wordt ongetwijfeld vervolgd. In de rechtszaal. Of op de beeldbuis.