Helmut Boeijen adoptie, familie, functiebeperking, kinderen, lichamelijke beperking, misdaad, ouderschap, seksueel geweld

The Curious Case Of Natalia Grace (Natalia Speaks)

HBO Max

The Curious Case Of Natalia Grace (261 min.) zoekt in 2023 de absolute ondergrens op van wat nog een docuserie mag worden genoemd. In deze ranzige kruising tussen een misdaadsoap en een realityserie wordt de onwaarschijnlijke geschiedenis opgelepeld van een Oekraïens adoptiekind met dwerggroei dat in een Amerikaans gezin terechtkomt. De Barnetts ontdekken al snel dat ze seksueel geperverteerd is. Het meisje begint bovendien een ernstige bedreiging voor de andere familieleden te vormen. Het lijkt alsof er een soort Duivel in Natalia huist. Ze wordt ook veel ouder ingeschat: uiteindelijk stelt een rechter zelfs officieel vast dat ze niet acht maar tweeëntwintig jaar oud is.

Deze lezing van een opeenstapeling van vreemde, gênante en onaangename gebeurtenissen komt met name van Natalia’s adoptievader Michael Barnett, één van de meest theatrale, onoprechte en ergens toch ook wel weer intrigerende true crime-personages van de afgelopen jaren. Vergelijkbaar met de blikvangers van absolute genreklassiekers, zoals John Mark Byers (de Paradise Lost-trilogie), Peter Madsen (Into The Deep: The Submarine Murder Case) en Robert Durst (The Jinx: The Life And Deaths Of Robert Durst, waarvan dit jaar overigens een nieuw seizoen verschijnt). Al benadert deze schmutzige serie, waarvan je je naderhand toch wat vies voelt, op geen enkele manier dat niveau.

En dat geldt ook voor het zesdelige tweede seizoen, dat qua overbodigheid is te vergelijken met de vervolgen op Making A Murderer en Tiger King, waarin datzelfde verhaal nog eens vanuit een ander perspectief wordt verteld. The Curious Case Of Natalia Grace: Natalia Speaks (264 min.) heeft behalve allerlei extra bronnen slechts één echte troef: Natalia zelf. En een ontmoeting met haar ‘vader’ Michael, die ook deze nieuwe gelegenheid om in de aandacht te staan – steeds nét iets anders geknipt, geschoren en gekleed – natuurlijk niet onbenut laat. Ook om Natalia’s adoptiemoeder Kristine, met wie hij een vechtscheiding achter de rug heeft, als échte kwade genius aan te wijzen.

Zij heeft besloten om niet mee te werken aan deze serie. Als gevolg daarvan kunnen lieden die haar niet goed gezind zijn, ondersteund door allerlei ‘deskundigen’, ooggetuigen en ordinaire aandachtstrekkers, Kristine Barnett natuurlijk wel ongehinderd met pek en veren overgieten. En als ook al die verhaallijntjes helemaal zijn afgewikkeld – compleet met de verplichte tijdsprongen, plompe plotwendingen, slinkse cliffhangers, veel te expliciete reconstructiescènes, een typische horrorsoundtrack en vooral heel veel herhalingen van zetten – zijn er nog pijnpunten te vinden in Natalia’s Oekraïense verleden en het leven bij haar nieuwe adoptieouders Antwon en Cynthia Mans.

The Curious Case Of Natalia Grace symboliseert in zekere zin de totale verwording van het true crime-genre, waarbij het ‘truth is stranger than fiction’-adagium een alibi lijkt te zijn geworden om traumatische gebeurtenissen en de bijbehorende mensen, die zich met een beetje geluk/pech al snel gaan gedragen als ‘larger than life’-personages, he-le-maal uit te melken. Totdat er een bizar verhaal ligt, dat kan dienen als bingevermaak voor brave burgers, die zich maar al te graag verlustigen aan curieuze gevallen zoals dat van Natalia Grace. En die krijgen, getuige de cliffhanger in de epiloog van dit tweede seizoen, terzijnertijd beslist nog een vervolg voorgeschoteld. Want zolang er een publiek voor is…

En jawel hoor: begin 2025 verscheen seizoen 3: The Final Chapter.

Helmut Boeijen mens en maatschappij

Explained

Netflix

Een wereld die steeds ingewikkelder wordt, heeft alsmaar meer behoefte aan uitleggers. Oftewel: explainers. De hoogleraar die voor de spreekwoordelijke boekenkast uitlegt hoe de wereld in elkaar zit, heeft daarbij allang gezelschap gekregen van nieuwerwetse vertellers en vertelvormen. Onder noemers als ‘vijf vragen over…’ of ‘alles wat je altijd al wilde weten over…’ kun je tegenwoordig in zowat elk medium explainers vinden. In Jip & Janneke-taal, natuurlijk.

Met een serie explainer-video’s onder de naam Explained speelt Netflix, samen met Vox, in op die ontwikkeling. In ruim een kwartier jaagt elke aflevering er een groot maatschappelijk thema doorheen, dat de waan van de dag ontstijgt en met een vlotte mixture van aansprekende (archief)beelden, graphics en boeiende sprekers in kaart wordt gebracht. In hoeverre is de mens bijvoorbeeld gemaakt voor een monogaam bestaan? vraagt de alom tegenwoordige voice-over in de aflevering Monogamy. En is de segregatie tussen wit en zwart in de Verenigde Staten werkelijk beëindigd? wil The Racial Wealth Gap weten.

De antwoorden op deze vragen laten zich raden, maar de bijbehorende uitlegvideo’s slagen er wel degelijk in om de historie van en actuele discussie rondom zo’n thema toegankelijk te maken voor de YouTube-generatie. In de explainer over genetische manipulatie komt bijvoorbeeld aan de orde wat de ethische implicaties kunnen zijn van allerlei medische ontdekkingen, die bedoeld zijn om het menselijk leiden te verzachten. ‘Is er echt geen plek meer voor ons op deze wereld?’, vraagt een man met het syndroom van Down zich bijvoorbeeld hardop af. Een vrouw, die zelf geen problemen heeft met haar dwerggroei, realiseert zich dat in de toekomst abortus op de loer ligt voor mensen zoals zij: ‘Ik moet accepteren dat niet-gehandicapte vrouwen mij zien als een ongeschikte foetus.’

Van de eerste vier afleveringen van Explained, die wekelijks zullen worden aangevuld met een nieuwe episode, valt de uitlegvideo over de historie van K-pop, de inwisselbare popmuziek die met de regelmaat van de klok wordt afgeleverd door de Zuid-Koreaanse lopende band, een beetje uit de toon. Deze explainer heeft een wel erg hoog hap-slik-weg gehalte en wordt nooit meer dan een gelikt geschiedenislesje over een muziekstroming die toch vooral een marketingsucces lijkt. De andere video’s slagen erin om in een heel kort tijdsbestek, tussen eten en afwas zogezegd, een maatschappelijk relevant thema bespreekbaar te maken.