Thank You, Goodnight: The Bon Jovi Story

Disney+

Aan het eind van aflevering 1 zit ie breed lachend klaar voor een interview: voormalig Bon Jovi-leadgitarist Richie Sambora. ‘Gaan we de waarheid vertellen of gaan we een potje liegen?’ zegt hij uitdagend. ‘Laten we dat samen proberen te ontdekken.’

De gitarist – die sinds hij in 2013 niet kwam opdagen bij een concert niet meer echt ‘on speaking terms’ is met de rest van de hardrockband – is dan net het verhaal binnengestapt van zanger John Bongiovi, de hoofdpersoon van deze vierdelige serie. Hij bereidt zich vanaf februari 2022 voor op een tournee met de huidige incarnatie van de band en vertelt intussen het verhaal van zijn muzikale carrière. Die begint al op de middelbare school in een coverbandje. Als dat in 1979 tijdens een optreden in thuisbasis New Jersey start met een cover van de plaatselijke held Bruce Springsteen, springt de man zelf het podium op om even mee te zingen. Dat is alles wat de streber Bongiovi nodig heeft. ‘Het overtuigde me er nog maar eens van dat het onmogelijke wel degelijk binnen bereik was.’

De zanger, die zich al snel Jon Bon Jovi begint te noemen, stopt met het spelen van andermans liedjes en begint zelf songs te schrijven. Als hij met Runaway een potentiële hit schrijft, moet er een groep komen. De lefgozer Sambora meldt zich, met de mededeling dat hij de nieuwe leadgitarist wordt. Het is de start van een zeer succesvolle samenwerking, die dertig jaar standhoudt en uiteindelijk tamelijk bitter eindigt. Voor dat verhaal, gelardeerd met de verplichte seks, drugs en rock & roll, neemt filmmaker Gotham Chopra ruim vijf uur de tijd: Thank You, Goodnight: The Bon Jovi Story (301 min.). Springsteen levert z’n bijdrage, net als die andere held uit New Jersey, Southside Johnny. En Bon Jovi’s vrouw Dorothea, andere bandleden, managers, producers, songschrijvers en dus Richie Sambora.

‘Wanneer realiseerde je je dat zijn vertrek definitief was?’ vraagt Chopra. ‘Dat is nog steeds niet gebeurd, nu tien jaar later’, antwoordt Jon Bon Jovi, gepijnigd lachend. ‘Ik heb er geen spijt van dat ik de situatie achter me heb gelaten’, reageert Sambora. ‘Maar wel van de manier waarop ik dat heb gedaan.’ En daarmee ligt er misschien toch weer een verzoening in het verschiet. Tegelijkertijd kampt Bon Jovi met een andere probleem: tijdens de voorjaarstournee van 2022 blijkt dat de stemproblemen, waarmee de frontman al langer kampt, nauwelijks meer zijn te verbergen. Jon maakt zich daar duidelijk zorgen over. Vertrouw me maar, zei hij vroeger tegen de anderen, ik neem ons mee naar we heen moeten. Dat gevoel is verdwenen, constateert hij nu geëmotioneerd.

De kwetsbare kant van een artiest die gewend is geraakt aan succes en nu aan alles begint te twijfelen, ook of die tournee ter gelegenheid van Bon Jovi’s veertigjarige jubileum er nog wel moet komen, vormt het interessantste deel van deze productie. Want die volgt verder trouw het geijkte pad dat is uitgelegd voor dit soort rockdocs: van de jonge hondenjaren via een schijnbaar onwankelbare positie aan de top en de dan eigenlijk verplichte identiteitscrisis naar een respectabele ouwe dag. En die moet, behalve met deze miniserie, natuurlijk worden geconsumeerd met een nieuwe plaat en liefst ook… juist.

Divorce Iranian Style

Als één documentairemaker zich in haar werk sterk heeft gemaakt voor vrouwenrechten, dan is het de Britse regisseur Kim Longinotto. In de afgelopen decennia maakte ze talloze films over vrouwen die opkwamen voor zichzelf en hun seksegenoten; van de Kameroense Sisters In Law (2005) en de strijdsters tegen vrouwenbesnijdenis in The Day I Will Never Forget (2002) tot de Japanse worstelaars van Gaea Girls (2000) en de zogenaamde Rough Aunties (2008), die zich bekommeren om het lot van Zuid-Afrikaanse kinderen.

Voor Divorce Iranian Style (76 min.) uit 1998, bekroond met een BAFTA, filmde Longinotto samen met coregisseur Ziba Mir-Hosseini in een zogenaamde familierechtbank in Teheran. Daar raken de gemoederen behoorlijk verhit als enkele vrouwen besluiten om echtscheiding aan te vragen. Want dat gaat zo maar niet… De zestienjarige Ziba laat zich daardoor echter niet ontmoedigen: ze wil beslist van haar véél oudere echtgenoot af. Ook al betekent dit dat zij, ontdaan van haar maagdelijkheid, voortaan als verschoppeling door het leven moet.

Longinotto en Mir-Hosseini observeren nog enkele andere vrouwen die dreigen vast te lopen in de mannenwereld waartoe ze zijn veroordeeld en die alle zeilen moeten bijzetten om de voogdij over hun kinderen te behouden of uit een ongelukkige relatie te kunnen stappen. De vrouwen praten als Brugman en maken daarbij van hun hart bepaald geen moordkuil. De filmmakers tonen de beschuldigingen, conflicten en onderhandelingen zonder enige opsmuk. Met een verbindende voice-over plaatsen ze de gebeurtenissen alleen in hun context.

Het resultaat is een kale en doeltreffende film, waarmee de positie van Iraanse vrouwen echt tastbaar wordt gemaakt – zonder dat ze meteen worden gereduceerd tot slachtoffer. Fraai is in dat verband een scène waarin een meisje van een jaar of vijf op de plek van de familierechter gaat zitten en feilloos naspeelt hoe die zijn rol invult. ‘Als een vrouw erg haar best doet om met je te leven en respectvol naar je te zijn’, zegt ze tegen een denkbeeldige verdachte, ‘waarom behandel je haar dan zo slecht en toon je geen respect?’

In 2000 keerden Kim Longinotto en Ziba Mir-Hosseini overigens terug naar Teheran voor de documentaire Runaway, waarin ze meisjes in een opvangcentrum portretteren, die zijn weggelopen van huis en een nieuwe draai aan hun leven proberen te geven.