Gebroken

‘Dit is een verslag van de kinderrechter die zich met mij heeft verstaan,’ vertelt Frénk van der Linden. Tijdens een bezoek aan het Noord-Hollands Archief, op zoek naar de echtscheidingspapieren van zijn ouders, is hij aanbeland bij een gespreksverslag van 29 maart 1973. ‘Franciscus Johannes Wilhelmus Theodorus’, staat er te lezen. ‘Dat was ik. Ik was toen vijftien.’

De bekende journalist, schrijver en presentator leest voor uit zijn eigen verklaring: ‘Iedere keer als ik aan het bezoek aan mijn moeder denk word ik hypernerveus. Dit heeft nadelige gevolgen bij mij op school. De laatste drieënhalf jaar in ons gezin zijn een lijdensweg geweest. Mijn moeder heeft die toestand geschapen. Zij was iedere avond weg. Zij hield volgens mij weinig van ons. Nu wil ze de lieve moeder uithangen. Het doet mij helemaal niets meer.’

‘Ben ik dit?’ vraagt Van der Linden zich een kleine halve eeuw later af. De werkelijkheid was natuurlijk veel gecompliceerder, constateert hij in Gebroken (51 min.). De relatie met zijn moeder zou echter worden afgebroken en altijd een gevoelig punt in zijn leven blijven. Als zijn zus Désirée bijvoorbeeld plompverloren vertelt dat ze na de scheiding vooral bij haar vader wilde blijven omdat Frénk daarvoor had gekozen, is hij zichtbaar even van slag.

Deze verzorgde tv-docu van Nan Rosens richt zich op de impact van het verlies van een ouder als gevolg van een vechtscheiding. Bij de tweede hoofdpersoon was het haar vader die volledig buiten beeld raakte. Rianne Rouw-Reffeltrath dacht dat hij geen behoefte had aan contact. Pas jaren later ontdekte ze hoe het werkelijk zat. Samen met de man die ze haar halve jeugd moest missen – en die zelf in die tijd met zijn vaderziel onder z’n arm liep – maakt ze nu de rekening op.

Hoewel de twee getuigenissen inhoudelijk en emotioneel gelijkwaardig en complementair zijn, lijkt de documentaire toch een beetje uit balans. Het relaas van ‘Bekende Nederlander’ Frénk van der Linden – die regelmatig zijn verhaal heeft gedaan over de scheiding van z’n ouders, daarover eerder al een documentaire maakte (Verloren Band, 2009) en inhoudelijk waarschijnlijk ook zijn stempel op de film heeft gedrukt – trekt nu eenmaal automatisch veel aandacht naar zich toe.

Om het boeiende en maatschappelijk relevante thema van ouders die na een echtscheiding (voorgoed) uit beeld verdwijnen goed in de verf te zetten had deze film daarom nog wel een extra casus kunnen gebruiken. En anders had Rosens misschien toch rücksichtslos moeten kiezen voor het persoonlijke relaas van Frénk van der Linden, voor wie het vertellen van dit signatuurverhaal (ook) een therapeutisch karakter lijkt te hebben.