k-pop – De DocUpdate

Het is natuurlijk een beetje vloeken in de kerk om een documentaire over boybands te starten met The Beatles – al lijkt soms alles in de popmuziek ooit te zijn begonnen met John, Paul, George en Ringo. Beatlemania was echter onmiskenbaar een voorbode van de boybands die in de jaren negentig, geheel geprofessionaliseerd, door de muziekbusiness aan het meisje werden gebracht: een groepje zorgvuldig geselecteerde hartendieven, met voor elke fangirl wat wils.

En van The Beatles is het een logische stap naar The Monkees, The Jackson 5 en The Osmonds. ‘Ik begon op m’n vierde met zingen en werd op mijn vijfde professional’, vertelt Donny Osmond in Larger Than Life: Reign Of The Boybands (96 min.). ‘Dus toen de Osmond-gekte in 1970 begon, zat ik al heel lang in het vak.’ Toch werd ook hij destijds nog verrast door het enorme gegil van al die tienermeisjes. ‘Ik dacht: dat meen je niet’, herinnert Osmond zich lachend. ‘Dit moet ik de rest van m’n leven doen.’

Vanuit deze grondleggers van een popgenre, waarvan zij toen vast geen idee hadden dat het ooit zou floreren en waarmee ze wellicht ook helemaal niets te maken wilden hebben, werkt regisseur Tamra Davis met leden van bekende boybands naar het heden toe: Michael Bivins (New Edition), Donnie Wahlberg (New Kids On The Block), AJ McLean (Backstreet Boys), Zac, Taylor en Isaac Hanson (Hanson), Chris Kirkpatrick en Lance Bass (*NSYNC) en Nick Lachey en Jeff Timmons (98 Degrees).

En dat heden bestaat toch vooral uit K-pop. De ultieme Zuid-Koreaanse popgroep lijkt Seventeen, in deze gelikte productie vertegenwoordigd door Vernon en Hoshi, een boyband met maar liefst dertien leden. Met écht voor elke fangirl dus wat wils. Onderweg naar dit punt in de pophistorie worden ook One Direction en de (christelijke) Jonas Brothers nog uitgebreid besproken, maar komen niet-Amerikaanse bands zoals Take That, Boyzone en Menuda er wel heel bekaaid vanaf.

Vlotjes behandelt Larger Than Life nog wel deelonderwerpen als de typecasting binnen een band, rivaliteit met andere groepen, de rol van ouders, solocarrières en het negatieve imago van boybands in het algemeen. Davis richt zich verder niet op de uitwassen die in andere boybanddocu’s al uit en te na zijn behandeld – al komen de wurgcontracten die de leden vrijwel zonder uitzondering hebben getekend nog wel aan de orde. Want het was natuurlijk vooral business, die boybands.

Waar de tienerjongens van de jaren negentig hun lol al op konden met rock, punk of rap, hadden de meisjes, die van tevoren nooit serieus waren genomen als muziekliefhebber, duidelijk behoefte aan ook iets voor zichzelf. Speciáál voor hen.

Een wereld die steeds ingewikkelder wordt, heeft alsmaar meer behoefte aan uitleggers. Oftewel: explainers. De hoogleraar die voor de spreekwoordelijke boekenkast uitlegt hoe de wereld in elkaar zit, heeft daarbij allang gezelschap gekregen van nieuwerwetse vertellers en vertelvormen. Onder noemers als ‘vijf vragen over…’ of ‘alles wat je altijd al wilde weten over…’ kun je tegenwoordig in zowat elk medium explainers vinden. In Jip & Janneke-taal, natuurlijk.

Met een serie explainer-video’s onder de naam Explained speelt Netflix, samen met Vox, in op die ontwikkeling. In ruim een kwartier jaagt elke aflevering er een groot maatschappelijk thema doorheen, dat de waan van de dag ontstijgt en met een vlotte mixture van aansprekende (archief)beelden, graphics en boeiende sprekers in kaart wordt gebracht. In hoeverre is de mens bijvoorbeeld gemaakt voor een monogaam bestaan? vraagt de alom tegenwoordige voice-over in de aflevering Monogamy. En is de segregatie tussen wit en zwart in de Verenigde Staten werkelijk beëindigd? wil The Racial Wealth Gap weten.

De antwoorden op deze vragen laten zich raden, maar de bijbehorende uitlegvideo’s slagen er wel degelijk in om de historie van en actuele discussie rondom zo’n thema toegankelijk te maken voor de YouTube-generatie. In de explainer over genetische manipulatie komt bijvoorbeeld aan de orde wat de ethische implicaties kunnen zijn van allerlei medische ontdekkingen, die bedoeld zijn om het menselijk leiden te verzachten. ‘Is er echt geen plek meer voor ons op deze wereld?’, vraagt een man met het syndroom van Down zich bijvoorbeeld hardop af. Een vrouw, die zelf geen problemen heeft met haar dwerggroei, realiseert zich dat in de toekomst abortus op de loer ligt voor mensen zoals zij: ‘Ik moet accepteren dat niet-gehandicapte vrouwen mij zien als een ongeschikte foetus.’

Van de eerste vier afleveringen van Explained, die wekelijks zullen worden aangevuld met een nieuwe episode, valt de uitlegvideo over de historie van K-pop, de inwisselbare popmuziek die met de regelmaat van de klok wordt afgeleverd door de Zuid-Koreaanse lopende band, een beetje uit de toon. Deze explainer heeft een wel erg hoog hap-slik-weg gehalte en wordt nooit meer dan een gelikt geschiedenislesje over een muziekstroming die toch vooral een marketingsucces lijkt. De andere video’s slagen erin om in een heel kort tijdsbestek, tussen eten en afwas zogezegd, een maatschappelijk relevant thema bespreekbaar te maken.

Dit delen:

Dit delen: