Helmut Boeijen dans, Doofheid, functiebeperking, kunst & cultuur, muziek, wereldmuziek

La Singla

La Fábrica Naranja

Het mysterie is onweerstaanbaar: op het hoogtepunt van haar roem verdwijnt de Spaanse flamencodanseres Antonia Singla voorgoed van het toneel. Haar voeten, naar verluidt zo’n anderhalf miljoen peseta’s waard, zullen nooit meer die bezwerende cadans bereiken. Tracatraca… Als een voortsnellende trein. Tracatraca… Tracatraca… Tracatraca… Zelf kan Antonia dat onweerstaanbare ritme overigens alleen zien en voelen, want zij is kort na haar geboorte doof geworden.

Ergens in de jaren zestig komt La Singla (tv-versie: 52 min.) dus tot stilstand. Waarom? vraagt Helena Kaittani zich af in deze documentaire van Paloma Zapata. Wat is er met haar gebeurd? De jonge actrice, ingehuurd als protagonist voor deze film, begint aan een Searching For Sugar Man-achtige zoektocht. En net als in die Oscar-winnende documentaire over de plotsklaps verdwenen singer-songwriter Sixto Rodriguez vertelt ze onderweg het verhaal van haar enigmatische heldin.

Antonia Singla werd geboren in de sloppenwijk El Somorrostro, nabij het strand van Barcelona. Ze had een lastige jeugd. Als Roma-meisje leek ze sowieso al veroordeeld tot een leven vol armoede en geweld, maar zij verloor op heel jonge leeftijd ook nog eens haar gehoor. Ze weigerde daarna heel lang om te spreken. La Singla bleek desondanks geboren om te dansen. Het ritme zat bij haar van binnen en kwam tijdens de flamenco als vanzelf naar buiten. Alsof ze zo haar duivels kon uitdrijven.

Op zeventienjarige leeftijd brak ze internationaal door en stal menigeens hart. Het is niet moeilijk om te zien waarom: op de zwart-wit foto’s en beelden die bewaard zijn gebleven is een ongenaakbare schoonheid te zien die helemaal in haar element is. Daarachter gaat echter een stil en verlegen meisje schuil dat door haar overheersende vader, die zich na jaren afwezigheid weer heeft gemeld toen zijn dochter succesvol werd, volledig van de buitenwereld wordt afgeschermd.

En dan trekt Antonia Singla het gordijn definitief achter zich dicht. Ruim een halve eeuw later probeert een fictieve jonge vrouw, een enigszins gekunstelde ingreep van Paloma Zapata, nu dus te ontdekken wat er met haar is gebeurd en waar zij is gebleven. Met elke ravissante foto of danssequentie die Helena bekijkt, elke flamencoritme dat ze hoort en iedere persoon die ze en route ontmoet komt ze dichter bij haar ‘Sugar Woman’, de mysterieuze La Singla.

Helmut Boeijen honkbal, sport

A Perfect Game


Voor honkballers blijft Amerika het beloofde land. Met de Major League als stip op de horizon. De negentienjarige Misja Harcksen, één van de drie hoofdrolspelers van A Perfect Game (62 min.), heeft net zijn handtekening gezet onder een contract bij de Los Angeles Dodgers. De Nederlander is afkomstig van de Rotterdamse honkbalschool Unicorns en gaat spelen in de Rookie League, waar hij zich zal moeten bewijzen als pitcher. In zijn eerste maanden ziet hij om zich heen hoe de ene na de andere teamgenoot naar huis wordt gestuurd. Mag Harcksen wél blijven?

De elfjarige Tyriq Kemp, het nakomertje van een echte honkbalfamilie, fantaseert intussen bij Unicorns ook van een carrière in het land van de onbegrensde dromen. Voorlopig kan hij zich ontwikkelen in de schaduw van zijn vader en broer, die beiden tot het professionele honkbal zijn doorgedrongen. In deze observerende film van honkbalfanaat Robbert So Kiem Hwat, die zich focust op de esthetiek van het spel en gestileerde shots serveert op lekker lome muziek, verpersoonlijkt Tyriq het onbezonnen plezier van de sport, waarbij fouten niet direct fataal zijn.

Voor Phayson Antonia is honkbal letterlijk een kwestie van ‘hit or miss’. Hij heeft zijn zinnen op een oversteek naar de Verenigde Staten gezet. Totdat de getalenteerde Antilliaanse tiener oud genoeg is om zich te mogen presenteren aan Amerikaanse scouts, moet hij echter op het rechte pad zien te blijven. Antonia heeft al een strafblad. Bij een volgende misstap wordt hij zonder pardon buitengezet door de Unicorns en kan hij zijn Amerikaanse droom ook vaarwel zeggen. Slaagt hij erin om lang genoeg uit de problemen te blijven? De vraag stellen…
Helmut Boeijen dans, kunst & cultuur

La Chana

IDFA

‘Als ik danste, was ik gelukkig’, zegt Antonia Santiago Amador met gebroken stem. ‘Want ik ben geboren om te dansen.’ Die constatering spat werkelijk vanaf de allereerste seconde van La Chana (83 min.). Als de muziek weerklinkt, haar handen en voeten dat duizelingwekkende ritme vinden en ze haar kin weer fier omhoog steekt, wordt Antonia wie ze in wezen altijd is gebleven: de grootste flamencoster van haar tijd.

In deze intense documentaire, de publieksfavoriet van het IDFA in 2016, is ook een andere Amador te zien, die in weinig doet denken aan de gewezen flamencodanseres La Chana: een bejaarde zigeunervrouw die lam is geslagen door het leven, nadat ze dertig jaar geleden van het ene op het andere moment de schijnwerpers moest verlaten die haar zo gesierd hadden.

In het uiterst sfeervolle La Chana van regisseur Lucija Stojevic neemt de Spaanse danseres nog eenmaal de handschoen op. Hoewel ze tegenwoordig breekbaar oogt en bovendien minder goed ter been is, besluit Amador uit haar eigen schaduw te stappen en opnieuw de bühne, die haar ooit zo vertrouwd was, op te stappen en de confrontatie aan te gaan met haar publiek.