This Rain Will Never Stop

De oorlog is nooit ver weg. In hun vaderland Syrië. Waar nog altijd familie woont. En in het land van hun moeder, Oekraïne. Waarnaar ze zeven jaar geleden zijn verkast. Dat zelf inmiddels in een onafhankelijkheidsstrijd is verwikkeld met de Russen. De Koerdische familie Suleiman probeert de omstandigheden het hoofd te bieden. Zo goed en zo kwaad als dat gaat. Vader Lazgin houdt contact met het thuisfront. En zoon Andriy meldt zich als vrijwilliger bij het Rode Kruis. Hij wordt belast met de distributie van elementaire goederen aan de bevolking.

De twintiger fungeert als protagonist voor deze stemmige documentaire van Alina Gorlova. Andriy reist af naar Duitsland voor de bruiloft van zijn broer. Brengt een emotioneel bezoek aan familie in Irak. En vergezelt in This Rain Will Never Stop (102 min.) tenslotte een dierbare op diens laatste reis. Intussen staat zijn leven stil en is de oorlog overal. Niet in de vorm van bommen en granaten. Veeleer als natuurlijke omgeving voor gewone mensen, die weten dat ze door moeten met hun leven. In desolaat zwartwit, dat wel. ‘Het ging de laatste tijd best goed’, meldt een familielid via Skype vanuit de Syrische stad Hasukah. ‘Maar de laatste vier dagen klinkt er weer geweervuur.’

Gorlova observeert en laat de gebeurtenissen zoveel mogelijk voor zich spreken. Ze dient ze op in losse, gefragmenteerde hoofdstukken, verbindt die met vervreemdende beeldsequenties en is bepaald niet scheutig met achtergrondinformatie. De cinematografie van haar cameraman Viacheslav Tsvietkov is indringend: met zowel oog voor detail – wassend water, dansende handen of een geknakte tak – als florerend in het grote en imposante: een mensenmassa die zich meldt voor hulp, leuzen roepende militairen of het onherbergzame landschap.

Die beelden van de natuur in al zijn woest- en wildheid komen voortdurend terug, als onheilszwanger decor voor de dingen die op Andriys pad komen en zijn bestaan beheersen. Samen met de unheimische soundtrack geven ze een beklemmende atmosfeer aan deze film, die overtuigend het perpetuum mobile van oorlog en vrede belicht, dat gewone stervelingen in hun greep kan krijgen.

Home Games

IDFA

In een betere wereld zou de twintigjarige Alina, bijgenaamd de Oekraïense Maradona, beslist voetbalinternational worden. Ze is overigens ook daadwerkelijk in beeld bij de bondscoach van het vrouwenelftal van Oekraïne. Maar de één of andere onverlaat knoopt steeds weer de veters van haar schoenen, die vaak met naald en draad bijeen worden gehouden, aan elkaar. Haar moeder, om te beginnen. Die schittert al enige tijd door afwezigheid, maar heeft Alina wel opgescheept met de kinderen uit haar tweede relatie.

Alina’s jonge halfzusje Regina en schattige halfbroertje Renat hebben weliswaar een vader, de klaploper Roman, maar die houdt zich vooral bezig met het opstrijken van de kinderbijslag en gaat zich daarna vaak dagen achter elkaar te buiten aan wodka. En als hij zijn roes ligt uit te slapen in hun gezamenlijke flat, mag Alina samen met geliefde Nadya en haar afgeleefde, bijna blinde grootmoeder de opvoeding van de kinderen voor haar rekening nemen. Met nauwelijks een cent te makken en lang niet altijd de gelegenheid om normaal te trainen.

Nee, filmmaakster Alisa Kovalenko, die Alina enkele jaren op de voet volgde met haar camera, schetst geen fraaie wereld. In het aangrijpende Home Games (86 min.) is werkelijk alles grauw, lelijk en aftands. Oostblok-ellende in optima forma. In hun piepkleine appartement, verstopt in één van de desolate woontorens die vol verve troosteloosheid staan uit te stralen in Kiev, slaagt de jonge vrouw er ondanks alles in om haar zus en broer een liefdevolle omgeving te bieden. Intussen probeert ze – tegen beter weten in, zou je bijna zeggen – haar eigen droom levend te houden.

Kovalenko kijkt in deze klassieke direct cinema-film van heel dichtbij mee als Alina weer eens aan alle kanten moet inschikken of een donderpreek krijgt van haar coach, die in haar wedstrijdbesprekingen stug blijft hameren op de juiste topsportmentaliteit. Die vormt volgens de verbeten vrouw de sleutel naar succes. Als er echter ergens geen gebrek aan is bij haar sterspeelster, dan is het aan doorzettingsvermogen. Ze dreigt alleen te worden vermalen tussen haar eigen ambities en het gewone leven van alledag. De aanblik van hoe ze met één arm op haar rug gebonden toch naar de sterren reikt, stemt tegelijkertijd hoopvol en somber.