The English Surgeon

‘Hoe kun je niets doen?’ vraagt Henry Marsh zich hardop af. ‘Hoe kun je zeggen: ga weg en sterf maar? Wat de risico’s of kosten ook zijn, we moeten iets doen. Hoop is het allerbelangrijkste in het leven.’ The English Surgeon (93 min.) komt al sinds 1992 in Kiev, waar hij een vorm van gezondheidszorg aantrof die in zijn ogen volledig bankroet was. Hij kon niet anders dan bijspringen, vertelt hij in deze boeiende, schokkende en aangrijpende documentaire van Geoffrey Smith uit 2007.

Marsh krijgt bijvoorbeeld te maken met Marian Dolishny, een straatarme, uiterst religieuze man uit het West-Oekraïense stadje Zolochiv, die als gevolg van een hersentumor een ernstige vorm van epilepsie heeft. Hij zou zomaar ineens zwaar gehandicapt kunnen raken. Ingrijpen lijkt noodzakelijk. Dat is echter beslist niet zonder gevaar. Het is als Russische roulette met twee revolvers, stelt de Britse chirurg. De ene heet behandeling, oftewel een operatie, en de andere is géén behandeling. Waarmee doet hij nu, en straks, het meeste goeds – en het minste kwaad?

‘Zou je je persoonlijkheid, intellect of vermogen om te denken willen verliezen?’ illustreert Henry Marsh wat er op spel staat. Hij kiest uiteindelijk voor ingrijpen. Met het gevaar dat hij een uitgangspunt van zijn beroep schendt: het do no harm-principe. Dat vereist het soort heldenmoed dat Marsh en zijn plaatselijke collega Igor Kurilets, die regelmatig ernstig in de clinch ligt met de plaatselijke autoriteiten, in overvloed lijken te hebben. Marian zal, volledig bij bewustzijn, een hersenoperatie moeten ondergaan, die door Smith overigens zéér expliciet in beeld wordt gebracht.

The English Surgeon onderstreept het belang van goede geneeskunde en werkt meteen als eerbetoon aan de onbaatzuchtige en moedige beoefenaars ervan. Hoewel Henry Marsh en zijn protegé Igor Kurilets soms botte humor gebruiken om zich staande te kunnen houden en zo nu en dan ook keiharde boodschappen moeten afgeven – wat in deze indringende film een paar keer tot enkele hartverscheurende scènes leidt – hebben ze het hart zonder enige twijfel op de goede plek zitten.

Hoe het Henry Marsh, Igor Kurilets en enkele van hun patiënten is vergaan sinds het verschijnen van de documentaire, is hier te lezen.