Candy: A Skater’s Mind

Ruud Lenssen Documentaires

‘We vallen, maar staan altijd weer op’, stelt Candy Jacobs in één van de dagboekfragmenten, waarmee dit persoonlijke portret bijeen wordt gehouden. Want zo doen skateboarders dat nu eenmaal. Ze vallen en staan weer op. Candy weet waarover ze spreekt: in de aanloop naar de Olympische Spelen van Tokyo in de zomer van 2021 wordt ze geconfronteerd met een knieblessure. Ettelijke maanden moet de 31-jarige Limburgse steken in haar herstel en het weer optrainen voor de topprestatie die ze in Japan moet leveren.

Documentairemaker Ruud Lenssen volgt de skateboardster uit Venlo tijdens deze intensieve periode waarin ze haar eigen lichaam weer moet leren vertrouwen. Hij laat haar tevens aan het woord over het ‘stuk hout op vier wielen’ dat haar rust in het hoofd kan bezorgen. Candy is eigenlijk voortdurend met skateboarden bezig. 24 uur per dag. Met het imagineren van nieuwe trucs, het overwinnen van de aanvankelijke vrees daarvoor en daarna het eindeloos oefenen ervan. Totdat het lukt. Elke keer. Altijd en overal. Ook onder druk.

In Candy: A Skater’s Mind (61 min.) alterneert Lenssen voortdurend tussen de voorbereidingen op de Spelen en de periode in Japan zelf, die voor zijn hoofdpersoon op een enorme deceptie uitloopt. Bij aankomst wordt ze positief getest op het Coronacrisis. Candy moet in quarantaine. De filmpjes die ze aangeslagen maakt op haar hotelkamer staan in schril contrast met het noeste skatewerk van de voorgaande maanden, waarop cameraman Rob Hodselmans zich, begeleid door een kekke synth-soundtrack, lekker heeft kunnen uitleven.

Dat vroegtijdige einde op de belangrijkste wedstrijd van haar sportcarrière – voordat ze daar überhaupt heeft kunnen schitteren of falen – moet voor Ruud Lenssen een behoorlijke uitdaging zijn geweest. Hoe voorkom je dat ook de film op een enorme anticlimax uitloopt? Hij zoekt ‘t in de hechte band van Candy met haar ouders en hoe zij samen haar verpeste Spelen beleven en komt daar uiteindelijk behoorlijk mee weg.

The Last Cruise

HBO

De vergelijking met de Titanic is onvermijdelijk: op een gegeven moment beginnen de passagiers en bemanningsleden van The Diamond Princess te beseffen dat ze wel eens hun ondergang tegemoet zouden kunnen varen. Niet die van het cruiseschip zelf, op 20 januari 2020 vertrokken uit de haven van Yokohama, maar van alle mensen die daarop bivakkeren. Want met hen is ook het Coronavirus stiekem aan boord gekomen in Japan.

‘Zoals u kunt zien, dames en heren, is de situatie onder controle’, meldt de omroeper van dienst als de eerste van in totaal ruim zevenhonderd slachtoffers van COVID-19 is getraceerd. ‘Er is geen enkele reden tot zorg.’ En dus laten de passagiers van The Diamond Princess zich de maaltijd nog eens goed smaken in de korte documentaire The Last Cruise (49 min.) van Hannah Olson. Ze genieten van het uitzicht en wagen een dansje. Voorlopig het laatste, dat wel.

Want daarna moet het schip, dat inmiddels tien positief getesten telt, toch echt in quarantaine. De passagiers worden geacht de komende veertien dagen op hun kamer te blijven. ‘Bedankt voor de medewerking.’ Nu begint de boodschap bij alle aanwezigen door te dringen. Ze zitten vast op een ‘ghost ship’, waar al snel nog veel meer besmettingen worden bekendgemaakt. Zullen we onze familie ooit nog zien? vraagt kok Maruja, één van de geportretteerde crewleden in deze ‘real life’-rampenfilm, zich zelfs af.

Uit de beelden die de opvarenden zelf maakten tijdens hun verblijf op het ‘Coronaschip’ wordt hun gemoedstoestand duidelijk: bezorgd, onverstoorbaar, melig, opgesloten of wanhopig. Zo wordt bijvoorbeeld een echtpaar gescheiden omdat de vrouw naar de ziekenboeg moet. Haar man probeert zijn gedachten te verzetten met het entertainment dat de achterblijvers krijgen aangeboden: een quiz, enkele goocheltrucs en de cursus servet vouwen. Ditmaal maken ze een roos. ‘Diamond Princess-familie’, klinkt het enthousiast via de intercom. ‘We zijn hier en we staan naast jullie!’

En dat zullen ze blijven doen, in deze beklemmende film. Totdat de bijna drieduizend passagiers, al dan niet veilig, van boord zijn gehaald en terug naar huis kunnen worden vervoerd, in een vliegtuig waarin de Coronapatiënten in een soort plastic tent moeten blijven. Pas dan mogen ook de crewleden, die zich volledig hebben moeten wegcijferen, eindelijk huiswaarts. De Indonesische medewerkers verlaten als allerlaatsten het schip in lockdown, dat ruim een maand wereldnieuws was omdat het de helft van het totale aantal Coronabesmettingen ter wereld, buiten China, aan boord had. Veertien van hen hebben het niet overleefd.

Coronation

Ai Weiwei Films

Als Coronation (113 min.) vorig jaar was uitgebracht, dan hadden we er waarschijnlijk een dystopische thriller van sciencefiction-auteur Philip K. Dick in gezien. Over een volledig gesteriliseerde samenleving met een ziekelijke vorm van smetvrees, waarbij gewone burgers in beschermende kleding en gemondkapt (of toch gemuilkorfd?) door het leven gaan, de straten volledig leeg(geveegd) zijn en artsen en levenloze mensen een verloren gevecht lijken te leveren in een noodhospitaal. Een wereld die natuurlijk ook streng wordt bewaakt. Bij checkpoints staan mannen met een soort thermometerpistool, dat routineus tegen het voorhoofd van voorbijgangers wordt gezet. Bij verhoging volgt verplichte quarantaine.

Nu, na de (eerste) golf van het Coronavirus (ofwel: het nóg meer scifi klinkende COVID-19), weten we wel beter. Zeg overigens niet dat daar niet voor is gewaarschuwd, in een Netflix-serie nota bene. En het begon dus allemaal in China. In een laboratorium, tijdens een mislukt experiment, zal een Dick-adept/complotdenker daar meteen aan toevoegen. Die route slaat de controversiële filmmaker/kunstenaar Ai Weiwei, verbannen uit eigen land, echter niet in. Hij dringt door tot het hart van de eerste brandhaard van het virus, de Chinese miljoenenstad Wuhan, die door de almachtige overheid direct hermetisch is afgesloten. Terwijl collectief het virus in de kiem moest worden gesmoord, kregen gewone Chinezen ziekte, isolatie en de dood te verduren en waren ze genoodzaakt om de bemoeizucht van de overheid over zich heen te laten komen.

Zij voorzagen Weiwei, die zijn ballingschap in Europa doorbrengt, ook van beeldmateriaal. Driehonderd uur maar liefst. Zodat hij inzichtelijk kon maken hoe De Partij ook in tijden van Corona heerst: nieuwe rekruten moeten gewoon de eed afleggen, er wordt een wervend TikTok-dansje geoefend om het wassen van handen te stimuleren en een groep kinderen met mondkapje neemt op commando een overwinningsyell voor China op. Onwerkelijke taferelen. ‘Mensen kunnen bergen verzetten als ze maar samenwerken’, vertolkt een oudere Chinese vrouw nochtans trouw de partijlijn tegenover haar sceptische zoon. ‘Samen kunnen we elk probleem tackelen. Zo gaat het niet in andere landen.’ Onderhuids is er wel degelijk onvrede, potentieel verzet zelfs. Worden (relatief) gezonde patiënten bijvoorbeeld in het ziekenhuis gehouden om de sterftecijfers te drukken?

De totstandkoming van deze menselijke mozaïek van een lockdown, ingekaderd met unheimische synthmuziek en vervreemdende droneshots van de spookstad, is soms ook terug te zien in de film zelf. De personages worden niet of nauwelijks geïntroduceerd en blijven daardoor passanten. Naamloze onderknuppels van het allesomvattende systeem, zo je wilt. Dat geeft deze eerste lange coronadocu een wat fragmentarisch karakter, ook doordat sommige scènes wel heel erg veel ruimte krijgen. Ons Hollywood-brein wacht bovendien op een eenzame held die opstaat en, liefst met een kolossale lasergun, orde op zaken stelt. Of een dwarse arts die alle regels tart en tijdens een genadeloze race tegen de klok alsnog op een vaccin stuit.

Deze dystopie is alleen echt.