Yorkshire Ripper: The Secret Murders

ITV

De Britse truckchauffeur Peter Sutcliffe (1946-2020) is in 1981 tot levenslang veroordeeld voor dertien moorden, voornamelijk op prostituees. Hij zou daarnaast ook zeven andere vrouwen hebben belaagd. De tweedelige true crime-docu Yorkshire Ripper: The Secret Murders (92 min.) betoogt echter dat hij nog veel meer huiveringwekkende daden op zijn geweten heeft.

Ruim twintig andere, nog altijd onopgeloste moorden, eveneens in de periode 1968-1981, lijken perfect in Sutcliffes modus operandi te passen. De slachtoffers zijn echter nooit als zodanig erkend, tot groot verdriet van hun nabestaanden. En de beruchte seriemoordenaar kan hen niet meer uit de nachtmerrie helpen. Peter Sutcliffe overleed in het najaar van 2020 aan de gevolgen van het Coronavirus en nam al z’n geheimen mee het graf in.

Als filmmaker Adam Luria met direct betrokkenen, deskundigen en enkele journalisten die zich in de casussen hebben verdiept, alle feiten op een rijtje zet in deze documentaire, is het nauwelijks voor te stellen dat de Britse politie The Ripper niet eerder in de kraag heeft gegrepen – en dat het verband met die andere openstaande moordzaken nooit is gelegd. Los van het feit dat daarvoor ook volstrekt onschuldige Britten jarenlang hebben vastgezeten.

De Britse politie werd in die tijd vrijwel volledig bevolkt door mannen. Een deel daarvan leek ook van mening dat vrouwen die actief waren als sekswerker ’t er zelf naar hadden gemaakt. De verschillende politiekorpsen werkten in die tijd bovendien volledig langs elkaar heen. Ze beschikten niet over adequate middelen om theorieën, dossiers of bewijsmateriaal uit te wisselen. En dus kon een gestoorde killer jarenlang ongestoord zijn gang gaan.

In het DNA-tijdperk zou een veelpleger zoals Peter Sutcliffe ongetwijfeld snel tegen de lamp zijn gelopen. Hij liet op diverse plaatsen delict sporen achter, die scherpe speurders direct naar hem hadden kunnen leiden. Net als zijn beruchte Amerikaanse ‘vakbroeders’ die in dezelfde periode actief waren en ook konden blijven. Hoewel de kranten volstonden over zijn wandaden, slaagde The Yorkse Ripper er dus in om onder de radar te opereren.

Deze docu zet deze tragische geschiedenis, met een eindeloze rij verminkte vrouwen, stemmig en duister weg, maar blikt verder tamelijk nuchter en ingetogen terug op ’s mans inktzwarte moordlust. Geen galmende voice-over of overspannen horrormuziek dus, maar een grondige ontleding van de feiten en oog voor de verpletterende gevolgen daarvan voor allerlei betrokkenen: overlevenden, nabestaanden en vals beschuldigden.

De schade die – zo laat het zich toch echt aanzien – door één enkele gestoorde man is veroorzaakt, blijkt enkele decennia later nog altijd nauwelijks te overzien.

Hunting The Essex Lorry Killers

BBC

Maurice Robinson, de 25-jarige chauffeur van de vrachtwagen, vertrekt in eerste instantie geen spier als hij wordt gearresteerd. In de container achter z’n truck zijn op 23 oktober 2019 39 lijken gevonden. De politie heeft via een tekening weergegeven hoe ze zijn aangetroffen. Het geheel oogt als de schematische plattegrond van een aan te schaffen tent. Alleen liggen de lichamen, gemarkeerd met de letter V van Victim en een willekeurig nummer, niet netjes verspreid over de ruimte, maar op, over of onder elkaar. 

Een grootschalig politieonderzoek komt op gang, allereerst naar de identiteit van al die gezichtsloze poppetjes, gestikt op hun weg naar een beter leven. En daarna is het een kwestie van Hunting The Essex Lorry Killers (60 min.), een jacht op gewetenloze mensenhandelaars, die vermoedelijk nog veel meer bloed aan hun handen hebben. Via het verhoor van Robinson – getuige of toch verdachte? – en zijn gedrag in de voorgaande 24 uur, gereconstrueerd met gegevens van zijn mobiele telefoon en beelden van beveiligingscamera’s, komt het rechercheteam steeds dichter bij wat er zich heeft afgespeeld rond die verdoemde truck.

Terwijl de politiemensen in deze zeer gedegen documentaire van Niamh Kennedy stapsgewijs hun onderzoek doorlopen en gaandeweg stuiten op een internationaal netwerk van mensensmokkelaars, geven enkele nabestaanden de 39 slachtoffers een gezicht. Van anonieme ‘gelukszoekers’ worden zij weer mensen met dromen, idealen én een volwaardig leven. Dat hebben ze definitief moeten achterlaten, in de diepste krochten van het Europese niemandsland waar wetteloosheid regeert en het slechtste in de mens – of althans in sommige mensen – komt bovendrijven.