Helmut Boeijen Israël-Palestijnen, sport, terrorisme

Terror At The Games – Munich ‘72

Looksfilm / VPRO

De schandvlek van 1936, de Olympische Spelen van Berlijn die een propagandaspeeltje van Adolf Hitler waren geworden, moest worden uitgewist. De Spelen van 1972 zouden een nieuw Duitsland laten zien. Waar de Olympische ploeg van Israël met open armen werd ontvangen. Óók door een groep nietsontziende strijders voor de Palestijnse zaak, van de clandestiene organisatie Zwarte September, die een militaire operatie hadden voorbereid om hun tweehonderd landgenoten in de Israëlische gevangenis vrij te krijgen.

Een halve eeuw later kijken sporters, officials, politici, journalisten, agenten, leden van speciale eenheden, slachtoffers, nabestaanden én de twee nog levende daders in de vierdelige docuserie Terror At The Games – Munich ‘72 (186 min.) terug op de Horrorspelen van 1972, op de grimmige gijzeling, de faliekant mislukte bevrijdingspoging en de nasleep daarvan, waarbij Israël overging tot keiharde represaillemaatregelen. ‘’Het zit nog helemaal in m’n hoofd, zegt één van de Palestijnen, de bijzonder openhartige Mohammed ‘Tarzan’ Safady. ‘Hoe we binnendrongen. Hoe de gijzelaars waren. En het gevecht.’ Hij lag er een periode wakker van, vertelt hij, maar die is allang voorbij. ‘Ik ben trots op wat ik heb gedaan.’

Het bloedbad van München speelde zich af voor het oog van de wereld, heeft huiveringwekkende beelden opgeleverd vanuit het Olympisch dorp en is al onderwerp geweest van een Oscar-winnende film, Kevin Macdonalds One Day In September uit 1999, maar wordt in deze krachtige miniserie van Bence Máté en Lucio Mollica nog eens nauwgezet en overtuigend gereconstrueerd. Waarbij de afgewogen selectie bronnen, het overvloedige archiefmateriaal en de aandacht voor de historische en politieke context van de gijzeling en de afhandeling daarvan (waarbij de kapers met de schrik vrijkomen) in het oog springen. ‘Het is verschrikkelijk’, zegt Peter Brandt, de zoon van de toenmalige Duitse bondskanselier Willy Brandt. ‘Maar we weten dat ook cynische overwegingen een rol spelen in de politiek.’

Ondanks de ravage die en plein public werd aangericht bij de Israëlische delegatie, zouden de Olympische Spelen overigens ‘gewoon’ doorgaan. En alle atleten die na ‘The Munich Massacre’ nog een medaille wonnen, zoals de Nederlandse judoka Wim Ruska, werden net als hun vermoorde medesporters en de terroristen van Zwarte September onderdeel van de schandvlek van 1972.

Helmut Boeijen politiek

Angela Merkel: Die Unerwartete


Is de leider van het westen tegenwoordig in werkelijkheid een leidster? De televisiedocumentaire Angela Merkel, Die Unerwartete (52 min.) voegt daar nog een vraag aan toe: is die leider sinds haar emotionele pleidooi voor de opvang van vluchtelingen in 2015 eigenlijk nog wel de stabiele factor die we altijd in haar hebben gezien? Of is ze daarmee juist de morele leider van de vrije wereld geworden?

In de aanloop naar de Duitse Bondsdagverkiezingen van volgende week, waarbij de CDU-leider zich SPD-politicus Martin Schulz van het lijf moet zien te houden, duikt dit kritische profiel met een net iets te dominante voice-over, fraai archiefmateriaal en heel veel pratende hoofden (waaronder Frau Merkel zelf) in het turbulente leven van de vaak voor kleurloos versleten politica.

Geboren in het communistische Oost-Duitsland, opgegroeid onder de hoede van bondskanselier Helmut Kohl en na diens val uitgeroepen tot zijn opvolger, als vrouw in een door en door mannelijke wereld. Tijdens de vluchtelingencrisis heeft Merkel tenslotte kleur op de wangen gekregen; van doorgewinterd ijskonijn naar Mutter Angela.

Angela Merkel, de charismaloze leider die inmiddels vrijwel alle andere wereldleiders heeft overleefd en volgende week voor een vierde termijn als bondskanselier, en daarmee ook als internationale crisismanager, hoopt te worden herkozen. Via deze oerdegelijke film krijg je een beter beeld van de vrouw achter de optimistische leus ‘Wir schaffen das’.