Helmut Boeijen discriminatie

Akwasi

Videoland

Die ene omstreden uitspraak tijdens de Black Lives Matter-demonstratie van 1 juni 2020 vormt het startpunt voor de documentaire Akwasi (51 min.): ‘Op het moment dat ik in november een Zwarte Piet zie, ik trap hoogstpersoonlijk op z’n gezicht.’ De ‘slip of the tongue’ gaat in de maanden daarna een eigen leven leiden en zet allerlei ontwikkelingen in gang, waardoor de welbespraakte rapper indringend wordt geconfronteerd met de wereld om hem heen én zichzelf.

Johan Derksen, Geert Wilders en talloze anonieme onverlaten gaan helemaal los op Akwasi Ansah, die wordt weggezet als de archetypische ‘angry black man’. Al snel volgen er concrete bedreigingen. ‘Ik denk dat heel veel witte mensen zwarte mensen accepteren, tolereren, zolang je aan het beeld dat zij van je hebben voldoet’, zegt zijn vriend Mitchell Esajas. Hij legt uit: ‘Je mag protesteren, maar wel vreedzaam. Je mag iets zeggen over racisme, maar wel wanneer wij dat acceptabel vinden, dus niet tijdens de Sinterklaasperiode. Doe het maar daarbuiten.’

Deze documentaire van Remco Garcia laat met persoonlijke vlogs en intieme beelden vanuit de familiekring zien welke impact de commotie en dreigementen hebben op Akwasi, zijn vrouw Ahisha Ansah en hun kinderen, bijvoorbeeld als er een poederbrief wordt bezorgd of een stel boosaardige zwarte pieten voor de deur staat. Medestanders zoals schrijver Adriaan van Dis, rapper Bizzey, documentairemaker Sunny Bergman en rapper/zanger Typhoon geven daarbij duiding en context.

Iets meer tegengeluid of kritische vragen over Akwasi’s eigen rol in de controverses zouden daarbij welkom zijn geweest, al is het duidelijk niet Garcia’s bedoeling om z’n hoofdpersoon het vuur aan de schenen te leggen. Deze film wil zijn kant van het verhaal laten zien en werkt uiteindelijk toe naar het moment waarop Akwasi, in het najaar van 2020, betrokken raakt bij de ledenwerfactie van Omroep Zwart, dat een nieuw, kleurrijk geluid wil toevoegen aan het vaderlandse omroepbestel.

Daarmee lijkt het verhaal van deze uitgesproken stem van het hedendaagse Nederland overigens nog lang niet afgerond. Deze film is vooral een tussenopname, de weerslag van een formatieve periode uit zijn bestaan als opinieleider.

Helmut Boeijen dans, kunst & cultuur, LHBTIQ

Father Figure

’Op een gegeven moment merkte ik wel gewoon van: oké, ik heb geen gevoelens naar vrouwen’, vertelt Guilliano Pinas, de hoofdpersoon van Father Figure (24 min.). ‘En toen, uiteindelijk, bestempelde ik mezelf ook gewoon als homo.’ Hij kijkt erbij alsof-ie zich er nog steeds een beetje voor schaamt. Regisseur Bibi Fadlalla laat het shot nét iets te lang staan, waardoor het ongemak goed binnenkomt: zelfs dit prominente lid van de vaderlandse ballroom-scene, een gekende thuishaven voor de LGBT-gemeenschap, worstelt soms nog altijd met zijn geaardheid.

Guilliano’s bestiert als zijn alter ego Typhoon de Rotterdamse dansgroep Kiki House Of Angels die zich bezighoudt met Voguing, de ravissante stijlvorm die ooit door Madonna naar de mainstream werd gebracht. De bijbehorende ballroom-scene bestaat voor een groot deel uit jonge zwarte homoseksuelen. Het is een beschermde omgeving waarbinnen ze zich even helemaal kunnen uitleven. Dat is ook nodig. ‘Being black and gay’, constateert Guilliano, ‘zijn eigenlijk al twee streepjes waar je dan mee achterligt.’

De extravagante ballroom-scene werd eerder geportretteerd in de klassieker Paris Is Burning uit 1990 en Mother’s Balls, een recente film van de Nederlandse maakster Catherine van Campen. Father Figure borduurt thematisch voort op die films en behandelt, enigszins vluchtig, ervaringen van Guilliano en andere dansers met homofobie en racisme. Wat dat betreft biedt de korte documentaire geen nieuwe inzichten. Regisseur Fadlalla heeft het geheel wel voorzien van een visuele flair, die uitstekend aansluit bij de flamboyante scene waarbinnen deze film zich grotendeels afspeelt.