In een gesloten jeugdinstelling moeten ze een uitweg zien te vinden uit het leven dat hen al op jonge leeftijd in de penarie heeft gebracht. Filmmaker Rolf Orthel volgt in Ik Ben Geen Probleemkind, Ik Ben Een Uitdaging (90 min.) uit 2016 ruim een jaar enkele jongeren met ernstige gedragsproblemen, die verplicht zijn opgenomen.
‘Waarom komen kinderen hier terecht?’, vraagt hij zich af in een inleidende voice-over. ‘En ik hoor: weggelopen van huis, drugs dealen, echtscheiding, misbruikt, poging tot zelfmoord. Soms voelt het aan als straf om hier te zitten, maar het is ook een veilige plek, dat transferium jeugdzorg.’
Orthel, zelf inmiddels in de tachtig, had ooit een kleinzoon in een instelling, vertelt hij. Op de muur van diens kamer stonden, in grote hanenpoten, twee woorden: ‘help’ en ‘dood’. Die ervaring heeft hem geïnspireerd om echt het perspectief te kiezen van jongeren, uit een gesloten instelling in Heerhugowaard. ‘Ik ben hier om te kijken, om te luisteren naar de kinderen die hier zitten.’
Hij stuit in deze indringende film op uiteenlopende verhalen. Iris is bijvoorbeeld ‘bang om te hopen’, omdat dingen meestal toch anders lopen dan verwacht. Ze oogt bedrukt, snijdt zichzelf soms en slikt af en toe zelfs batterijen. Tijdens een weekend thuis laat ze een tekst op haar rechterarm tatoeëren: stay strong. Zal het genoeg zijn?
Een andere tiener, Wieke, probeert de relatie met haar ouders te herstellen en verzet zich ondertussen tegen de verlenging van haar verplichte opname. ‘Ik haat de groepsleiding soms’, verzucht ze als die haar weer eens te dicht op de huid zit. Zo is Wieke steeds ‘boos’ in plaats van ‘verdrietig’ en voelt ze zich ondertussen niks waard. En erover praten wil ze al helemaal niet. Toch?
Op hun eigen manier en toon worstelen de jongeren met diep persoonlijke thema’s. Tegelijkertijd keren ze zichzelf tijdens lessen expressie binnenstebuiten in aangrijpende gedichten, liedjes en schilderijen. Zo werken de beschadigde tieners aan zichzelf, voor het oog van de camera. Dat gaat bepaald niet vanzelf. Het resultaat is een eerlijke en dappere film, die alleen doorgewinterde ijskonijnen onberoerd zal laten.
De DocUpdate 