Paal en perk. Nu! Met verkiezingen in aantocht is het voor sommige politieke partijen, waar ook ter wereld, heel verleidelijk om een opzichtige oproep tot law & order te doen. Bescherming van de (eigen) burger. Door Ons! Onder invloed van de stroom Syrische vluchtelingen in 2016 bepleiten politici in Tirol bijvoorbeeld een veel stringentere grensbewaking. Zeker als de zogenaamde Balkanroute lijkt te zijn afgesloten. Een hek moet er komen in het grensgebied tussen Oostenrijk en Italië, om ‘de vreemdeling’ buiten te houden.
Niet dat iemand in het gebied van een paar vierkante kilometer rond de Brennerpas ook maar iets tegen die vluchtelingen heeft. Het zijn tenslotte gewoon mensen. Je hoort het diverse Tirolers in The Border Fence (112 min.) zeggen. Vooral tegen zichzelf, zo lijkt het. Want zo nu en dan schemeren er wel degelijk vooroordelen door in hun verhalen. Een enkeling spreekt het ook gewoon uit. Zoals de vrouw achter de kassa van een tolweg. Tussen het teruggeven van wisselgeld door laat ze in niet te miskennen bewoordingen weten dat ze weinig heeft met al dat andere volk.
Niet dat Nikolaus Geyrhalter – op zijn Ulrich Seidls, zeg maar – alleen maar (verborgen) xenofoben aan het woord laat in deze verstilde film over het leven in grensgebied. Mensen van allerlei slag en kunne krijgen de ruimte om hun kijk op de mogelijke komst van vluchtelingen te geven; van de goedmoedige eigenaresse van een wegrestaurant tot een kritische vrachtwagenchauffeur, van nostalgische mannen die een Alpentop beklimmen tot een opvallend welbespraakte en links bevlogen boer, die onverholen kritiek op populistische politici uit.
Niet dat de filmmaker de discussie aangaat of zelf duidelijk stelling neemt. Hij spreekt zijn subjecten in hun natuurlijke habitat, zet hen daar letterlijk centraal en laat hen rustig uitpraten. Iets te rustig, naar mijn smaak. De documentaire is met bijna twee uur echt aan de lange kant en wordt soms langdradig. Daartegenover staat dat The Border Fence een intieme inkijk geeft in een kleine gemeenschap, waar tradities steeds weer nieuw leven krijgen en via radio en televisie permanent de rest van de wereld binnen sijpelt.
Het resultaat is een soms tragikomische film over kleine mensen in een niet te bevatten wereld, vervat in grootse, statige shots. De camera is net zo onbeweeglijk als de wereld die hij portretteert. En registreert tevens de heisa rond dat veelbesproken hek. Want komt dat er eigenlijk wel? En, helemaal absurd: waar is het nu?
De DocUpdate 