‘So what?’, zegt Jack Burkman als filmmaker Andrew Rossi hem vraagt of nepnieuws negatieve consequenties heeft. ‘Je moet gewoon doen wat je moet doen.’ De politieke lobbyist was er enkele jaren geleden dan ook als de kippen bij om zijn steentje bij te dragen aan de verspreiding van een complottheorie rond de dood van Seth Rich. Deze onbekende medewerker van de Democratische partij zou rücksichtslos zijn geliquideerd omdat hij informatie over de campagne van Hillary Clinton wilde doorspelen aan WikiLeaks.
Complete onzin, dat weet Burkman zelf ook wel. Hij schaamt zich echter niet voor zijn duistere escapades en laat zich in deze film dan ook gewoon volgen als hij met de alt-right provocateur Jacob Wohl een nieuwe lastercampagne opzet. ‘Ik gebruik nepnieuws als een wapen omdat het nu eenmaal bestaat.’ Daarmee is Burkman een treffend voorbeeld van de hedendaagse handel in desinformatie, propaganda en kwaadaardige roddel die de centrale thematiek vormt van After Truth: Disinformation And The Cost Of Fake News (95 min).
Illustratief is het relaas van James Alefantis, de eigenaar van pizzeria Comet Ping Pong in Washington, waar eind 2016 ineens een man met een doorgeladen geweer binnenstormde om ontvoerde kinderen te bevrijden. Alefantis was, zonder dat hij het doorhad, de centrale figuur geworden van Pizzagate, een samenzweringstheorie die via de riolen van het internet was opgeborreld naar een groot publiek. In de kelder van de pizzeria zouden George Soros en (alweer) Hillary Clinton stelselmatig kinderen misbruiken.
Sindsdien is de term ‘fake news’ gekaapt door Donald Trump, die onwelgevallige media of journalisten met die term wegzet en meteen door zijn supporters laat uitjouwen. Intussen zijn ook Democraten zich gaan bedienen van gefingeerde websites en -nieuws om hun Republikeinse tegenstrevers te slim af te zijn. Zo zoeken ze doelbewust het speelveld op van rechtse stokers als Sean Hannity, Jerome Corsi en InfoWars-boegbeeld Alex Jones, de man die bijvoorbeeld beweert dat de schietpartij op de Sandy Hook-basisschool volledig in scène is gezet.
Via zulke usual suspects schetst Rossi een ontluisterend beeld van een schemerwereld waarin de waarheid volledig ondergeschikt is geraakt is aan het eigen ideaal of – vooral – het eigen gewin. Een wereld die er in al zijn hard- en smerigheid altijd al was, maar die met name door de komst van sociale media, Mark Zuckerbergs Facebook voorop, en opgepookt door Poetins Rusland geheel nieuwe dimensies heeft gekregen.
De DocUpdate 